Gweld cod y dudalen Bevin neu Bevan, Elway (c.1554-1638)

{{DISPLAYTITLE:Bevin neu Bevan, Elway (''c''.1554-1638)}}
'''Mae'r cofnod hwn ymysg y cannoedd sydd i'w gweld yn [https://www.ylolfa.com/cynnyrch/9781784616250/cydymaith-i-gerddoriaeth-cymru''Cydymaith i Gerddoriaeth Cymru''], cyfrol gyhoeddwyd gan Y Lolfa ym mis Medi 2018.'''

Organydd, damcaniaethwr a chyfansoddwr. Ymddengys mai yn Lloegr y treuliodd ei holl yrfa, ond mae’n bosibl fod  ei  enw,  ffurf  Seisnigedig ar Elwy ap Ifan efallai, yn awgrymu cysylltiad teuluol cynharach â Dyffryn Clwyd (trwy Afon Elwy). Honnodd yr hynaﬁaethydd o Rydychen, Anthony Wood (1623–95) hefyd, mewn ffordd amhenodol, ei fod o dras Gymreig. Yn ddiweddar, darganfuwyd enw Bevin yng nghofnodion eglwys blwyf St Edmund, Caersallog, sy’n cadarnhau iddo gael ei gyﬂogi yno fel clerc lleyg yn 1576–7; bu hefyd yn gwneud cyfrifon wardeiniaid yr eglwys. Mae’n bosibl fod y trefniant hwn wedi parhau hyd nes iddo gael ei dderbyn i Eglwys Gadeiriol Wells yn ﬁcer corawl ym mis Mai 1579, er iddo gael ei atal dros dro ym mis Ionawr 1580 am esgeuluso cymuno am bedair blynedd (mae [[dyfalu]] ei fod efallai’n reciwsant).

Yn ddiweddarach, cofnodir bod Bevin yn feistr cantorion côr Eglwys Gadeiriol Bryste o fis Mawrth 1585, ac yna’n organydd yn 1589. Yn ôl pob tebyg byddai wedi adnabod y William Childs ifanc yno; honnai Wood fod y cyfansoddwr a’r organydd yn ddisgybl i Bevin. Ymddengys fod Bevin wedi dal ei swydd yn yr eglwys gadeiriol yr un pryd â’i ddyletswyddau yn y Capel Brenhinol, lle cafodd ei benodi’n Wrda Arbennig ar 3 Mehefin 1605. Cafodd Bevin ei ddiswyddo o’r eglwys gadeiriol yn y pen draw naill ai yn 1637 neu yn 1638, efallai oherwydd llesgedd, ac fe’i claddwyd yn eglwys St Augustine- the-Less, Bryste, lle’r oedd chwech o’i blant wedi eu bedyddio rhwng 1590 ac 1603.

Ychydig o gerddoriaeth a adawodd Bevin, er bod canu o hyd ar ei Wasanaeth Doraidd (Byr), a oedd yn ddigon poblogaidd i gael ei gynnwys yng nghasgliad John Barnard, ''The First Book of Selected Church Musick'' (1641). Roedd gan Bevin ddiddordeb mewn canonau a ffurfiau caeth eraill, ac roedd gan sawl cyfansoddwr diweddarach, gan gynnwys Henry Purcell, feddwl uchel ohono. Cyhoeddwyd ei lawlyfr i ddarpar gerddorion, ''A Briefe and Short Instruction of the Art of Musicke'', yn 1631 a’i gyflwyno i esgob Caerloyw, Godfrey Goodman; mae’n bosibl mai Goodman a oedd wedi sicrhau lle i Bevin yn y Capel Brenhinol, a’i fod yntau hefyd yn Babydd.

'''Sally Harper'''

==Llyfryddiaeth==

:J. G. Hooper, ''The Life and Work of Elway Bevin'' (Bristol, 1971)

:Helen Barlow, ‘Bevin, Elway’, ''Oxford Dictionary of National Biography'', gol. C. Matthew, B. Harrison et al., 60 cyfrol (Rhydychen, 2004; ar-lein http://www.oxforddnb.com/)

:Elway Bevin, ''A Briefe and Short Instruction of the Art of Musicke'', gol. Denis Collins (Aldershot, 2007)

{{CC BY-SA Cydymaith}}