Hedd Wyn
Crynodeb
Mae'r ffilm wedi ei seilio ar hanes gwir sydd wedi dod yn un o chwedlau modern mwyaf nerthol Cymru. "Hedd Wyn" oedd enw barddol Ellis Humphrey Evans, bardd ifanc o Gymru a fu farw o anafiadau ar 31 Gorffennaf, 1917, ar ddiwrnod cyntaf trydedd frwydr Ypres neu yr hyn a gafodd yr enw poblogaidd Ymgyrch Passchendaele yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf.
Manylion Pellach
Teitl Gwreiddiol: Hedd Wyn
Teitl Amgen: Hedd Wyn - The Armageddon Poet
Blwyddyn: 1992
Hyd y Ffilm: 123 munud
Cyfarwyddwr: Paul Turner
Sgript gan: Alan Llwyd, Paul Turner
Cynhyrchydd: Shân Davies
Cwmnïau Cynhyrchu: Pendefig Cyf.
Genre: Rhyfel
Cast a Chriw
Prif Gast
- Huw Garmon (Ellis Evans / Hedd Wyn)
- Sue Roderick (Lizzie Roberts)
- Judith Humphreys (Jini Owen)
- Nia Dryhurst (Mary Catherine Hughes)
Cast Cefnogol
- Gwen Ellis - Mary Evans (Y Fam)
- Grey Evans - Evan Evans (Y Tad)
- Llio Silyn - Mary Evans
- Catrin Fychan - Magi Evans
- Emlyn Gomer - Morris Davies (Moi)
- Arwel Gruffydd - Williams Morris
- Gwyn Vaughan - Owen Hughes
- Phil Reid - Fred Hainge
- Ceri Cunnington - Bob Evans
- Emma Kelly - Enid Evans
- Sioned Jones Williams - Cati Evans
- Llyr Joshua - Ifan Evans
- Angharad Roberts - Ann Evans
- Geraint Roberts - R. Williams Parry
- Guto Roberts - Arweinydd Eisteddfod Pwllheli
- Manon Prysor - Merch y Drycinoedd - Yr Awen
- Derec Brown - Y Parchedig J.D Richards
- Lydia Griffiths - Organyddes
- J.O. JOnes - Fcar Recriwtio
- Richard Viner - Dihangwr
- Mark Rowlands - Milwr o Sais
- Llion Jones - Y Canwr yn y Dafarn
- Siân Summers - Gwen Williams
- Tony Jones - milwr heb lygad
- Ieuan Wyn Roberts - milwr heb freichiau
- Brendan Charleston - Elor-glodydd
- Doc O'Brien - Mr Kirby-Y Swyddfa Ryfel
- Noel Williams - Cadeirydd y Tribiwnlys
- Eric Wyn - Ficar y Tribiwnlys
- Richard Beale - Y Cynrychiolydd Milwrol
- Roger McKern - Rhingyll Ymddullio
- Kim Goddard - Swyddog Meddygol-Litherland
- Dylan Jones Roberts - Bob Morris
- Dafydd Edmwnd - Rhingyll Hyfforddi
- Ray Davies - Swyddog Meddygol-Maes y Gad
- Jack James - Swyddog Sensro
- Terry Victor - Major
- Dafydd Rowlands - Llais yr Archdderwydd Dyfed
Ffotograffiaeth
- Ray Orton
Dylunio
- Jane Roberts, Martin Morley
Cerddoriaeth
- John E. R. Hardy
Sain
- Julie Ankerson
Golygu
- Chris Lawrence
Effeithiau Arbennig
- Evan Green-Hughes, Steve Breheney, David Williams
Cydnabyddiaethau Eraill
- Cyfarwyddwr Cynorthwyol Cyntaf - Michas Koc
- Ail Gyfarwyddwr Cynorthwyol - Stephen Woolfenden
- Trydydd Cyfarwyddwr Cynorthwyol - Geoff Skelding
- Rhedwr - Meleri Mair Jones
- Rhedwr - Hywel Williams
- 'Cyfle' - dan hyfforddiant - Tony Williams
- 'Cyfle' - dan hyffordiant - Carole Griffiths
- Dilyniant - Gillian Elen
- Ffocws - Richard Wyn Hughes
- Llwythwr - Alwyn Hughes
- Camera - Yr Ail Uned - Roger Pugh Evans
- Grip - David Hopkins
- Giaffar - Alan Chadwick
- Trydanwyr - Chris Hill, Ken Toms, Cliff Owen, Gwion Hughes
- Propiau wrth Law - Phil Rawsthorne
- Prynwr Propiau - Rosalie Kenworthy-Neale
- Cynorthwywyr Adran Celf - Donna Williams, Lesley Dearne
- Cynllunwraig Coluro - Barbara Southcott
- Cynorthwy-ydd ii'r Cynhyrchiad - Siân Thomas
- Cymysgwr Sain - Jeff Matthews
- Bwm - Tim Partridge, Jeremy Thatcher
- Artistiaid 'Foley' - Julie Ankerson, John Fewell
- Cynllunwraig Gwisgoedd - Celia Pye
- Cynllunwraig Gwisgoedd Gynorthwyol - Elinor Ffion
Manylion Technegol
Tystysgrif Ffilm: Untitled Certificate
Fformat Saethu: 35mm
Lliw: Lliw
Gwlad: Cymru / DU
Iaith Wreiddiol: Cymraeg / Saesneg
Lleoliadau Saethu: Trawsfynydd a'r cyffiniau gan gynnwys Capel Penstryt. Ffilmiwyd y golygfeydd o faes y gad ar faes glanio yn Hwlffordd.
Gwobrau: 1993 - Academi Americanaidd Celfyddydau a Gwyddorau Lluniau Symudol (yr Oscars) - enwebiad am Ffilm Orau mewn iaith Dramor 1993 - Gwyl Ffilmiau Efrog Newydd - Medal Efydd 1994 - Gwyl Ffilm Ryngwladol Fflandrys, Ghent - Gwobr y Gynghrair Ddiwylliannol 1994 - Houston Worldfest, UDA - Gwobr Aur y Panel Arbennig 1994 - BAFTA Cymu - Y Ddrama Orau yn yr Iaith Gymraeg 1994 - BAFTA Cymru - Y Cyfarwyddwr Gorau 1994 - BAFTA Cymru - Yr Awdur Gorau 1994 - BAFTA Cymru - Y Golygydd Gorau 1994 - BAFTA Cymru - Y Gerddoriaeth Orau 1994 - BAFTA Cymru - Y Cynllunio Gorau 1994 - Gwyl Ffilmiau Celtaidd - Gwobr Ysbryd yr Wyl 1994 - Y Gymdeithas Deledu Frenhinol - Y Ddrama Unigol Orau 1994 - FIPA d'Or, Cannes - Yr Actor Gorau (Huw Garmon) 1994 - Gwobrau Celfyddydau y Liverpool Echo and Daily Post - Y Cynhyrchiad Gorau yn yr Iaith Gymraeg 1994 - Gwyl Ffilmiau Efrog Newydd - Medal Efydd 1994 - Cynghrair Rhyngwladol Gwyliau Ffilm, Portiwgal - Gwobr Arbennig 1995 - XXXCI Settimana Cinematografica Internazionale Cinema Inglese Contemporaneo, Verona - Gwobr Stefano Reginni
Lleoliadau Arddangos: Gwyl Ffilm Caeredin 1992
Manylion Atodol
Llyfrau
ap Dyfrig, R., Jones, E H G, Jones, G. The Welsh Language in the Media[1] (Aberystwyth: Mercator Media, Mercator Media Monographs, 2006)
David Berry, Wales and Cinema: the first hundred years (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1994)
Dave Berry, 'Unearthing the Present: Television Drama in Wales', yn Steve Blandford (gol.), Wales on Screen (Penybont: Seren, 2000), tt. 128-151.
Gwefannau
Gwefan Martin Morley, dylunydd y ffilm
Dyma ddyfyniad o'r wefan :
"It was an enormous privilege to work on this film that told the story of the Welsh poet who reluctantly joined up in WW1 and was killed almost as soon as he went over the top. Posthumously he won the Chair at the National Eisteddfod. I shared the design with Jane Roberts, though we worked on quite separate sections. She concentrated on his life in North Wales which was shot around Trawsfynydd and my brief was to recreate the battle fields which we did at the disused Templeton Airfield near Tenby,and at neighbouring locations."
Adolygiadau
Gwefan Time Out [2]
Sight and Sound, cyfrol 4, rhif 7, Gorffennaf 1994.
Screen International, rhif 950, 25 Mawrth 1994.
Variety, 5 Hydref 1992.
Adolygiad o flog Dennis Grunes [3], 27 Mawrth 2007
Erthyglau
Martin McLoone, 'Challenging Colonial Traditions: British Cinema in the Celtic Fringe' yn Cineaste, Medi 2001.
Television Today, rhif 5895, 7 Ebrill 1994.
Mihangel Morgan, 'Golwg ar y sgript Hedd Wyn', yn Huw Meirion Edwards, Alan: casgliad o ysgrifau ar Alan Llwyd, t.176-183.
Alan Llwyd, 'O'r Ysgwrn Fach i'r Sgrin Fawr' Sgript 0 (1994/95) t.35-45.
Steve Blandford, 'Wales at the Oscars', Cyfrwng: cyfnodolyn cyfryngau Cymru, 2 (2005), 101-113.
Marchnata
Rhyddhawyd y ffilm ar DVD yn 2005 mewn casgliad o ffilmiau gan S4C.
