The Proud Valley
Cynnwys
Crynodeb
Dyma hanes cymuned lofaol ffuglennol Blaendy yng nghymoedd de Cymru sy’n mabwysiadu llongwr Affro-Americanaidd di-waith ag iddo lais baritôn bendigedig o’r enw David Goliath. Mae’n canfod gwaith a chyfeillgarwch yn y lofa a llety gyda theulu arweinydd y côr meibion lleol. Dilynir ei hanes ef a’r gymuned wrth iddynt frwydro i gadw’r lofa leol ar agor yn dilyn damwain a hynny wrth i gymylau’r Ail Ryfel Byd ymgasglu.
Manylion Pellach
Teitl Gwreiddiol: Proud Valley, The
Teitl Amgen: David Goliath; The Tunnel
Blwyddyn: 1940
Hyd y Ffilm: 77 munud
Cyfarwyddwr: Penrose Tennyson
Sgript gan: Penrose Tennyson, Jack Jones, Louis Golding
Stori gan: Herbert Marshall, Alfredda Brilliant
Cynhyrchydd: Michael Balcon
Cwmnïau Cynhyrchu: CAPAD ar gyfer Ealing Films
Genre: Rhyfel
Cast a Chriw
Prif Gast
- Paul Robeson (David Goliath)
- Edward Chapman (Dick Parry)
- Edward Rigby (Bert)
- Simon Lack (Emlyn Parry)
- Janet Johnson (Gwen Owen)
- Rachel Thomas (Mrs. Parry)
Cast Cefnogol
- Charles Williams (Evans)
- Dilys Thomas (Dilys)
- Jack Jones (Thomas)
- Dilys Davies (Mrs Owen)
- Clifford Evans (Seth Jones)
- Allan Jeayes (Mr Trevor)
- George Merritt (Mr Lewis)
- Edward Lexy (Commissionaire Jackson)
Ffotograffiaeth
- Glen MacWilliams, Roy Kellino
Dylunio
- Wilfrid Shingleton
Cerddoriaeth
- Ernest Irving
Sain
- Eric Williams
Golygu
- Ray Pitt
Cydnabyddiaethau Eraill
- Cynhyrchydd Cysylltiol - Sergei Nolbandov
- Rheolwr Cynhyrchu - Frederick James
- Recordydd - Stephen Dalby
Manylion Technegol
Tystysgrif Ffilm: Untitled Certificate
Fformat Saethu: 35mm
Lliw: Du a Gwyn
Gwlad: Y Deyrnas Unedig
Iaith Wreiddiol: Saesneg
Lleoliadau Saethu: Bu’r ffilmio yn bennaf yn Stiwdios Ealing, ar gyrion Llundain. Cafwyd peth ffilmio ar leoliad, er enghraifft ffilmiwyd y golygfeydd o’r pwll glo ffuglennol yng nglofeydd Cwmni Shelton Coal and Iron yn ardal Stoke-on-Trent, tra ffilmiwyd y golygfyedd o’r gymuned yn ymgasglu er mwyn dathlu ymadawiad rhai o’r glowyr ar orymdaith i Lundain yn Llantrisant.
Lleoliadau Arddangos: Bu’r dangosiad cyntaf ar 8 Mawrth 1940 yn Theatr Leicester Square, Llundain.
Manylion Atodol
Llyfrau
Charles Barr, Ealing Studios (2il argraffiad, Studio Vista, 1995)
David Berry, Wales and Cinema: the first hundred years (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1994)
Michael Balcon, A Lifetime of Films (Llundain, 1969)
Donald Bogle, ‘Paul Robeson: Black Colossus’ yn Toms, Coons, Mulattoes and Bucks (Efrog Newydd, 2003), tt. 94–100
Stephen Bourne, ‘Lonely Road: The British Films of Paul Robeson’, Black in the British Frame (Llundain, 1998)
T. J., Davies, Paul Robeson (Abertawe, 1981)
Gwenno Ffrancon, Cyfaredd y Cysgodion: Delweddu Cymru a’i Phobl ar Ffilm 1935–51 (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2003)
Gwenno Ffrancon, 'Y Graith Las ar Gynfas Arian: Delweddu'r Glöwr Cymreig ar Ffilm' yn G.H. Jenkins (gol.), Cof Cenedl XIX: Ysgrifau ar Hanes Cymru (Gomer, Llandysul, 2004), tt. 164–92.
Gwenno Ffrancon, ‘Affro-Americaniaid a’r Cymry ar y Sgrin Fawr’ yn Daniel G. Williams (gol.), Canu Caeth: Cymru ac Affro-America (Gomer, 2010)
George Perry, Forever Ealing (Llundain, 1981)
Jeffrey Richards, ‘The Black Man as Hero’, Films and British National Identity (Manceinion, 1997)
Peter Stead, ‘Wales in the Movies’ yn Tony Curtis (gol.), Wales – The Imagined Nation (Penybont ar Ogwr, 1986)
Gwefannau
Ysgrif Lou Alexander ar ‘Ealing Studios’ ar Screenonline [1]
Ysgrif Stephen Bourne at ‘The Proud Valley’ar Screenonline [2]
Ysgrif Mark Duguid ar ‘Ealing at War’ ar Screenonline [3]
Adolygiadau
The Prompter, ‘Welsh Artists Chosen for New British Film’, South Wales Echo, 2 Medi 1939, t. 3.
The Stroller, ‘Here’s a Real Life Picture of the Welsh Coalfield’, South Wales Echo, 15 Rhagfyr 1939, t. 3.
Dienw, Monthly Film Bulletin, 7, rhif 73, Ionawr 1940, t. 2. [ar gael ar wefan Screenonline]
Dienw, ‘Robeson in a Film of Welsh Miners’, The Guardian, 7 Mawrth 1940, t. 8.
Anthony Bower, ‘The Movies’, The New Statesman and Nation, 19, rhif 472, 9 Mawrth 1940, t. 306.
Michael Driver, ‘Worth Your Money’, Reynold’s Newspaper, 10 Mawrth 1940.
C. A. Lejeune, ‘The Films’, The Observer, 10 Mawrth 1940.
Jane Morgan, ‘Robeson in a well directed part’, The Daily Worker, 11 Mawrth 1940, t. 3.
Graham Greene, ‘The Cinema’, The Spectator, 5829, 15 Mawrth 1940, t. 361.
Lionel Collier, ‘Welsh Miners come into their own’, Picturegoer and Film Weekly, 9, rhif 461, 23 Mawrth 1940, t. 24.
Richard Mallett, ‘At the Pictures’, Punch, CXCVIII, rhif 5165, 27 Mawrth 1940, t. 340.
J. Walter Nayes, ‘ The Proud Valley’, Cardiff and Suburban News, 27 Ebrill 1940, t. 3.
Erthyglau
Gwenno Ffrancon, ‘Glan. Gofalus. Gwallgof: Datblygiad y portread ar sgrîn o’r Fam Gymreig’, Cyfrwng: Cyfnodolyn Cyfryngau Cymru, 4 (GPC, Ebrill 2007), tt. 71–86.
Stephen Ridgwell, ‘South Wales and the cinema in the 1930s’, Cylchgrawn Hanes Cymru, 17:4 (1995), tt. 590-615.
Marchnata
Rhyddhawyd y ffilm ar DVD yn 2010 gan Optimum Home Entertainment.
