Ods, Yr
Grŵp indi-pop o Arfon ac Ynys Môn yw Yr Ods a ffurfiwyd gan Griff Lynch (llais, gitâr) a Gruffudd Pritchard (llais, gitâr) tra’r oeddynt yn fyfyrwyr ym Mhrifysgol Aberystwyth yn 2006. Yr aelodau eraill oedd Rhys Aneurin (allweddellau), Osian Howells (gitâr fas), a Gwion Llewelyn (drymiau).
Daeth y band i amlygrwydd ar ôl recordio sesiwn i raglen Huw Stephens yn 2008, gyda John Lawrence (o Gorky’s Zygotic Mynci) yn cynhyrchu, oedd yn cynnwys y gân ‘Gobeithio Heno’. Cipiodd y band gategori ‘y grŵp neu artist ddaeth i amlygrwydd’ yng Ngwobrau Roc a Phop Radio Cymru 2009, ynghyd â sengl orau’r flwyddyn am ‘Fel Hyn am Byth’ yng Ngwobrau’r Selar. Yn dilyn hyn, chwaraeodd y band ar lwyfan Gŵyl Glastonbury, yn ogystal â pherfformio yng ngwyliau Wakestock a Sŵn.
Rhyddhaodd y grŵp eu EP cyntaf eponymaidd pump trac yn 2010. Gan blethu elfennau o synth-pop melodig yr 1980au (megis Orchestral Manoeuvers in the Dark ac Ultravox) gyda sain fwy amrwd bandiau Britpop Pulp a Blur, mewn caneuon megis ‘Cofio Chdi o’r Ysgol’ ac ‘Y Bêl yn Rowlio’, derbyniodd y record ymateb hynod ffafriol, gan ennill gwobr EP gorau yng Ngwobrau’r Selar 2010. Rhyddhaodd y band eu record hir gyntaf, Troi a Throsi, gyda’r cynhyrchydd profiadol David Wrench wrth y llyw. Gyda’r pwyslais erbyn hyn yn llai ar yr elfen electronaidd ac yn fwy i gyfeiriad roc, enillodd albwm gorau’r flwyddyn yng Ngwobrau’r Selar 2011.
2012 oedd blwyddyn fwyaf Yr Ods, gyda’r band yn cipio tair gwobr yng Ngwobrau Roc a Phop BBC Radio Cymru: ‘Band y Flwyddyn’, ‘Albwm y Flwyddyn’ (am Troi a Throsi) a ‘Cân y Flwyddyn’ (am y gân ‘Siân’). Yn dilyn cyfnod o berfformio’n gyson bu pethau’n dawelach wrth i’r band ganolbwyntio ar eu hail albwm Llithro (2013). Bu iddynt ddychwelyd i’r prif lwyfannau gyda pherfformiad ar nos Sadwrn olaf Eisteddfod Maldwyn 2015, gan ymddangos fel y grŵp olaf ar lwyfan perfformio’r maes ac yna fel rhan o gyngerdd llwyddiannus gig pafiliwn Eisteddfod Genedlaethol y Fenni yn 2016, gyda Cherddorfa’r Welsh Pops.
Gethin Griffiths
Disgyddiaeth
Nid Teledu Oedd y Bai (EP) (Copa CD012, 2010)
Troi a Throsi (Copa CD014, 2011)
Llithro (Copa CD019, 2013)