The Proud Valley
Cynnwys
Crynodeb
Dyma hanes cymuned lofaol ffuglennol Blaendy yng nghymoedd de Cymru sy’n mabwysiadu llongwr Affro-Americanaidd di-waith ag iddo lais baritôn bendigedig o’r enw David Goliath. Mae’n canfod gwaith a chyfeillgarwch yn y lofa a llety gyda theulu arweinydd y côr meibion lleol. Dilynir ei hanes ef a’r gymuned wrth iddynt frwydro i gadw’r lofa leol ar agor yn dilyn damwain a hynny wrth i gymylau’r Ail Ryfel Byd ymgasglu.
Manylion Pellach
Teitl Gwreiddiol: Proud Valley, The
Teitl Amgen: David Goliath; The Tunnel
Blwyddyn: 1940
Hyd y Ffilm: 77 munud
Cyfarwyddwr: Penrose Tennyson
Sgript gan: Penrose Tennyson, Jack Jones, Louis Golding
Stori gan: Herbert Marshall, Alfredda Brilliant
Cynhyrchydd: Michael Balcon
Cwmnïau Cynhyrchu: CAPAD ar gyfer Ealing Films
Genre: Rhyfel
Rhagor
- Nodiadau am y gerddoriaeth
Evan James, Mai Jones, Harry Thacker Burleigh, James James, Lyn Joshua, Felix Mendelssohn. Ceir alawon traddodiadol Gymreig ac Affro-Americanaidd hefyd.
Cast a Chriw
Prif Gast
- Paul Robeson (David Goliath)
- Edward Chapman (Dick Parry)
- Edward Rigby (Bert)
- Simon Lack (Emlyn Parry)
- Janet Johnson (Gwen Owen)
- Rachel Thomas (Mrs. Parry)
Cast Cefnogol
- Charles Williams (Evans)
- Dilys Thomas (Dilys)
- Jack Jones (Thomas)
- Dilys Davies (Mrs Owen)
- Clifford Evans (Seth Jones)
- Allan Jeayes (Mr Trevor)
- George Merritt (Mr Lewis)
- Edward Lexy (Commissionaire Jackson)
Ffotograffiaeth
- Glen MacWilliams, Roy Kellino
Dylunio
- Wilfrid Shingleton
Cerddoriaeth
- Ernest Irving
Sain
- Eric Williams
Golygu
- Ray Pitt
Cydnabyddiaethau Eraill
- Cynhyrchydd Cysylltiol – Sergei Nolbandov
- Rheolwr Cynhyrchu – Frederick James
- Recordydd – Stephen Dalby
Manylion Technegol
Tystysgrif Ffilm: Untitled Certificate
Fformat Saethu: 35mm
Lliw: Du a Gwyn
Gwlad: Y Deyrnas Unedig
Iaith Wreiddiol: Saesneg
Lleoliadau Saethu: Bu’r ffilmio yn bennaf yn Stiwdios Ealing, ar gyrion Llundain. Cafwyd peth ffilmio ar leoliad, er enghraifft ffilmiwyd y golygfeydd o’r pwll glo ffuglennol yng nglofeydd Cwmni Shelton Coal and Iron yn ardal Stoke-on-Trent, tra ffilmiwyd y golygfyedd o’r gymuned yn ymgasglu er mwyn dathlu ymadawiad rhai o’r glowyr ar orymdaith i Lundain yn Llantrisant.
Lleoliadau Arddangos: Bu’r dangosiad cyntaf ar 8 Mawrth 1940 yn Theatr Leicester Square, Llundain.
Manylion Atodol
Llyfrau
- Charles Barr, Ealing Studios (2il argraffiad, Studio Vista, 1995)
- David Berry, Wales and Cinema: the first hundred years (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1994)
- Michael Balcon, A Lifetime of Films (Llundain, 1969)
- Donald Bogle, ‘Paul Robeson: Black Colossus’ yn Toms, Coons, Mulattoes and Bucks (Efrog Newydd, 2003), tt. 94–100
- Stephen Bourne, ‘Lonely Road: The British Films of Paul Robeson’, Black in the British Frame (Llundain, 1998)
- T. J., Davies, Paul Robeson (Abertawe, 1981)
- Gwenno Ffrancon, Cyfaredd y Cysgodion: Delweddu Cymru a’i Phobl ar Ffilm 1935–51 (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2003)
- Gwenno Ffrancon, 'Y Graith Las ar Gynfas Arian: Delweddu'r Glöwr Cymreig ar Ffilm' yn G. H. Jenkins (gol.), Cof Cenedl XIX: Ysgrifau ar Hanes Cymru (Gomer, Llandysul, 2004), tt. 164–92.
- Gwenno Ffrancon, ‘Affro-Americaniaid a’r Cymry ar y Sgrin Fawr’ yn Daniel G. Williams (gol.), Canu Caeth: Cymru ac Affro-America (Gomer, 2010)
- George Perry, Forever Ealing (Llundain, 1981)
- Jeffrey Richards, ‘The Black Man as Hero’, Films and British National Identity (Manceinion, 1997)
- Peter Stead, ‘Wales in the Movies’ yn Tony Curtis (gol.), Wales – The Imagined Nation (Penybont ar Ogwr, 1986)
Gwefannau
Adolygiadau
- The Prompter, ‘Welsh Artists Chosen for New British Film’, South Wales Echo, 2 Medi 1939, t. 3.
- The Stroller, ‘Here’s a Real Life Picture of the Welsh Coalfield’, South Wales Echo, 15 Rhagfyr 1939, t. 3.
- Dienw, Monthly Film Bulletin, 7, rhif 73, Ionawr 1940, t. 2. [ar gael ar wefan Screenonline]
- Dienw, ‘Robeson in a Film of Welsh Miners’, The Guardian, 7 Mawrth 1940, t. 8.
- Anthony Bower, ‘The Movies’, The New Statesman and Nation, 19, rhif 472, 9 Mawrth 1940, t. 306.
- Michael Driver, ‘Worth Your Money’, Reynold’s Newspaper, 10 Mawrth 1940.
- C. A. Lejeune, ‘The Films’, The Observer, 10 Mawrth 1940.
- Jane Morgan, ‘Robeson in a well directed part’, The Daily Worker, 11 Mawrth 1940, t. 3.
- Graham Greene, ‘The Cinema’, The Spectator, 5829, 15 Mawrth 1940, t. 361.
- Lionel Collier, ‘Welsh Miners come into their own’, Picturegoer and Film Weekly, 9, rhif 461, 23 Mawrth 1940, t. 24.
- Richard Mallett, ‘At the Pictures’, Punch, CXCVIII, rhif 5165, 27 Mawrth 1940, t. 340.
- J. Walter Nayes, ‘ The Proud Valley’, Cardiff and Suburban News, 27 Ebrill 1940, t. 3.
Erthyglau
- Gwenno Ffrancon, ‘Glan. Gofalus. Gwallgof: Datblygiad y portread ar sgrîn o’r Fam Gymreig’, Cyfrwng: Cyfnodolyn Cyfryngau Cymru, 4 (GPC, Ebrill 2007), tt. 71–86.
- Stephen Ridgwell, ‘South Wales and the cinema in the 1930s’, Cylchgrawn Hanes Cymru, 17:4 (1995), tt. 590–615.
Marchnata
Rhyddhawyd y ffilm ar DVD yn 2010 gan Optimum Home Entertainment.
